Smoor djawa

Soms kan ik urenlang mijmeren. Overigens, even voor de duidelijkheid, dat is niet hetzelfde als piekeren. Mijmeren is leuk want het brengt je nog ‘ns ergens, zowel letterlijk als figuurlijk. Af en toe mijmer ik listige oplossingen voor huis-, tuin- en keukenissues tevoorschijn. Zoals bijvoorbeeld het irritante verschijnsel dat wanneer ik de kabels los haal van onze media player ze onmiddellijk, door de zwaartekracht, naar achteren schieten en op de grond achter de televisie verdwijnen.  Een sateprikker die ik gedeeltelijk klem heb gezet onder de tv, voorkomt dat gesukkel: voortaan schuif ik de kabels onder ’t stokje en dan kunnen ze geen kant meer op.

Listig prikkertje
Sateprikkertje gedegradeerd tot kabelklemmetje.

Maar ook kom ik, in gedachten dan, op plaatsen waar ik eigenlijk niet zou kunnen zijn. Dat klinkt misschien alsof ik aan de paddestoelen zit, maar het is echt niks anders dan grenzeloze fantasie die tijdens een mijmering met mij aan de haal gaat. Zo was ik gisteravond laat – Lientje en Maxje lagen al in de slaapkamer om het hardst te snurken – ineens in Twello in het huis van mijn oma. Mijn ouders waren er ook en het vreemde was, mijn vader was nog een broekie, zijn kapsel nog coupe Marine, en mijn moeder een bloempje van nog geen 20. (En wat een debiele jurk had ze aan.) Ik zat op bed in een hoek van de woonkamer (ja, er stond permanent een bed in de woonkamer) maar mijn aanwezigheid werd niet opgemerkt.

Ik hoor mijn oma praten in haar typische mengelmoes van Javaans, Maleis en Nederlands. Zij is nieuwsgierig naar wat mijn moeder zoal kookt.
“Soep. Aardappels. Groente.”
“Beras?” vraagt oma en mijn moeder kijkt vragend naar haar vriendje.
“Rijst?” zegt oma snel.
“O, nee, maar wij eten wel eens rijstepap als toetje!”
Mijn moeder krijgt even een glimlach van oma, die glimlach ziet er niet echt vrolijk uit, meer alsof ze ergens pijn heeft. “En plees?” vraagt ze verder.
Het blijft stil en ik zie twee blauwe ogen alsmaar groter worden.
“Vlees,” verduidelijkt mijn vader.
“Vlees,” herhaalt mijn moeder, “ja, gehakt, kip, sudderlappen…”
Hier moet oma even over nadenken, ze kijkt naar haar zoon: “Apa sud-der, Arie?”
Mijn vader legt het uit, hij vertelt over rundvlees en smoren en zo.
Enthousiast geworden, want smoor is okee, vraagt ze in haar onnavolgbare brabbeltaal of Arie weet hoe mijn moeder dat klaarmaakt. Nou, dat weet hij wel, ongeveer. Arie vertelt haar over uienringen en knoflook en zout en peper en laurierblaadjes en nootmuskaat.
Oma buigt ietsje voorover en prikt een vinger in zijn linkerbeen. Of mijn moeder voor hem dan niet een speciale versie maakt. Met ketjap, prik, met sambal, prik, met salam, en vooral, prik, met rijst!
Arie kijkt een beetje sip en schudt zijn hoofd: “Tidak, bu.”
Met een diepe zucht laat oma zich achterover vallen in haar luie leunstoel. Zij kijkt beurtelings naar mijn vader en mijn moeder en dan naar het plafond.”Adoeh, tidak bisaaaaaaaa,” klaagt ze zachtjes.

Ik ben nog een poosje op dat bed blijven zitten en heb gezien hoe oma en aanstaande schoondochter richting slager vertrokken, sud-derlappen kopen. En de rest van die middag stond mijn moeder in de keuken want kookles van oma.

Goed, wij ook koken. Lekkere smoor djawa van daging sapi. Wat hebben wij nodig?

Voorbereiding vlees:
ca 500 gram sucadelappen, in hapklare stukjes/blokjes gesneden
halve theelepel assem
1 eetlepel ketjap manis

Boemboe:
4 kleine sjalotjes *
2 teentjes knoflook *
halve theelepel kaneel *
1 theelepel zout *
beetje versgemalen peper *
halve theelepel laos *
kwart theelepel kruidnagel *
1 theelepel nootmuskaat *
2 kemirinoten, geroosterd *
1 theelepel sambal oelek *

Overige ingrediënten:
3 eetlepels ketjap manis
1 kleine ui, in kwart ringen gesneden
1 spriet sereh
2 blaadjes salam
2 eetlepels gezeefde tomaten
1 grote tomaat, in (niet al te kleine) stukjes gesneden
2 aardappels, in blokjes gesneden en goudgeel gefrituurd
1 theelepel gula djawa

Stap 1
Snij het vlees in blokjes (reepjes mag ook) en smeer ze in met een mengsel van een halve theelepel assem en 1 eetlepel ketjap manis. Laat het vlees zo een uurtje staan (niet in de koelkast).

Note:
Ik heb de pees er uitgesneden en weggegooid (ik moet dat ding niet) maar hoeft niet per se.

Stap 2
Alle ingrediënten voor de boemboe (met *) fijnmalen/fijnwrijven in de blender/cobek.

Stap 3
Verhit 5 eetlepels olie in de wadjan en fruit de kwart ringen ui, de boemboe en twee eetlepels gezeefde tomaten gedurende twee minuten op niet al te hoog vuur. Voeg daarna het vlees toe en bak alles, alsmaar omscheppend, nog zo’n anderhalve minuut en schenk er dan 400 ml warm water bij. Breng het al roerend aan de kook en zet dan de wadjan op een kleine pit met het vuur op laag.

Stap 4
Snij de tomaat in stukken. Leg een knoop in de spriet sereh en stamp het dikke gedeelte van de spriet een beetje plat. Mik de sereh, blaadjes salam, stukken tomaat, ketjap en gula djawa in de wadjan, even roeren, deksel erop en laten smoren die hap.

Note:
Als het goed is, verdampt er slechts een klein beetje vocht tijdens het smoren en hoef je dus, tijdens de komende drie uren, geen water toe te voegen. Maar ja, zul je net zien, bij jou moet dat dan wel. (Let op: vuur moet laag! Sud-der-plaatje gebruiken desnoods! Dexel op de wadjan!)

Stap 5
Kook de aardappels en laat ze afkoelen. Snij vervolgens de aardappels in blokjes/stukjes en frituur ze goudgeel. Kieper ze in een vergiet met keukenpapier en strooi er een beetje zout op. (Je gooit ze pas in de wadjan zodra het vlees helemaal gaar is.)

Gefrituurde stukjes aardappel
Als Lientje in de buurt is en ik niet oplet, zijn ze verdwenen voordat ze in de wadjan kunnen…

Laatste stap
Wanneer het vlees eindelijk helemaal gaar is (als het goed is, kun je het vlees nu met een vork heel erg makkelijk uit elkaar trekken) moet je even proeven of er misschien nog wat zout bij moet. Nu kunnen de gefrituurde stukjes aardappel erbij, even omscheppen en, Halleluja, klaar is ‘ie, jouw smoor daging sapi.

Note:
In tegenstelling tot bijvoorbeeld rendang, leg je dit vlees niet op hetzelfde bord als waar de rijst op ligt; deze smoor moet met vocht lekker in een kommetje. Bakje mag ook.

Serveer de smoor met nasi putih en groente naar keuze (sambal goreng telor met spinazie!). Uiteraard met flesje ketjap (manis) en potje sambal bai. En kroepoek oedang. En gebakken uitjes.
Enfin en hoe dan ook, eet smakelijk!

Smoor djawa
Lekker hoor, vooral de stukjes gefrituurde aardappel…

Laat een antwoord achter aan Pier Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

44 reacties

  1. Heerlijk recept dit. Heb eigenwijs als ik ben nog een eetlepel sechuan pepers meegemalen in de vijzel. Beetje pit mag ik wel in een gerecht. Alhoewel sechuan pepers niet zozeer pittig zijn als wel zo’n lekker tintelend verdoofd gevoel in de mond geeven. Heb ik geen spijt van gekregen.

  2. zo..net klaar met dit gerecht zoals eerder vermeld.tsjonge ziet er heerlijk uit zeg,hopenlijk is het net zo lekker als van jou want ik heb iets moeten veranderen, ik had nog 4 flinke stukken sucadelappen over maar had geen zin in hollands eten meer en kon het slechts weggooien en weer nieuwe kopen,dus met de al reeds gare stukken toch gemaakt en daardoor wel minder lang laten stoven,dus niet zoals het hoort maar voorruut maar zal toch hopelijk wel gelukt zijn,trouwens ik weet nog steeds eigenlijk niet”dat leest je bijna nergens in gerechten”wanneer je nou goela djawa siroop of schijven gebruikt,deze keer het eerste gedaan ivm jou advies van 1 theelepel maar ook bij andere gerechten twijfel ik daar wel eens aan of maakt dat eigenlijk niet uit sjoerd…

    • Ik gebruik bijna altijd gemalen palmsuiker (in zakjes te koop bij de toko). Ook heb ik van die dikke sjoelbakschijven, die dienen meer als reserve want ik gebruik ’t eigenlijk alleen bij sambal goreng kentang kering en sambal goreng tempe kering. Maar gula djawa siroop is qua smaak hetzelfde dus dat kan ook.

      Grrrrroet van Sjoerd

  3. Diana Krijbolder

    Hoi Sjoerd, ik heb dit gerecht al een paar keer gemaakt omdat het zo lekker is! hoe maak jij een knoop in de spriet sereh? dat lukt mij echt nie dan breekt die spriet maar hoe dan ook de smaak is heerlijk en daar gaat het om, dank voor het recept, een echt blijvertje hier! Gr Diana

  4. Hey Kokkie,

    Deze smoor van de week gemaakt, maar dan met varkensvlees. ( rund past niet goed in de knip haha)
    We vonden het errug lekker! Alleen vond ik dat de kruidnagel wat overheersend was.
    Wat gebruik jij? Kruidnagels? of kruidnagelpoeder?

    Ik heb nu kruidnagelpoeder gebruikt, maar ik denk dat ik de volgende keer losse kruidnagels gebruik, kijken of dat scheelt hahaha.

    groeten uit Nijmegen! 🙂

    • Hallo daar,

      Soms gebruik ik verse kruidnagels, maar voor dit recept heb ik poeder gebruikt. Het voordeel van het gebruik van hele kruidnagels is dat je gedurende het smoren er eentje uit kunt vissen als de smaak te sterk dreigt te worden. (Zo doe ik dat meestal bij rendang.)

      Maar, in het algemeen geldt dat je een recept moet aanpassen aan jouw eigen smaak. Als jij de kruidnagel teveel vindt overheersen, moet je die kwart theelepel van mij schrappen en (dus) minder gebruiken. Vind ik niet erg hoor.

      Grrrrroet van Sjoerd

      • gelukkig maar dat je dat niet erg vindt hahahaha 😉

        Het is allemaal wel heeeeeeeeemels hoor! ik kook me een slag in de rondte en kijk met argus-ogen uit naar nieuwe recepten!!

        Zeg kokkie, heb je heeeeel misschien een recept (origineel) van nasi goreng? Die ene met dat flesje en zak gesneden groenten wil ik uit principe gewoon niet maken, simpelweg omdat er een flesje en zak groenten in moet….
        Hoop dat je me dat niet kwalijk neemt. 😉

        ( Ik heb alle gedroogde zakjes kruiden en meuk de deur uit gedaan. Lees: vulliszak)

        Groeten, Weel

        • Ik moet (wil niet, maar moet wel) je teleurstellen: er bestaat geen origineel recept van nasi goreng.
          Jammerpech.
          Niets aan te doen.

          Overigens maak je een grote fout om die nasi goreng slomo istimewa (incl. de sambal) niet te maken, maar dat terzijde.

          • oke oke, ik ga em proberen….. al is het tegen mn principes in….. lol

          • Principes zijn okee. Totdat ze jou in de voet schieten, dan wordt het tijd om afscheid van ze te nemen.
            Je hoeft natuurlijk geen zak Thaise roerbakmix te kopen, alles los bij de groenteboer kan ook. Zoiets geldt ook voor gember uit een flesje, je kunt gerust droge stukken gember kopen.

            Overigens, als je Indo-kok doet, ontkom je (bijna) niet aan potjes en blikjes en zakjes: sambal, assem, petis, peteh bonen, rebung, bawang goreng, ikan teri, kroepoek, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Ze zijn er om het keuken-leven te vergemakkelijken. Stel je voor dat je per se alles vers en zelf wil maken… mijn God, dan sta je echt vreselijk lang in de keuken.
            Ik vind, bijvoorbeeld, echter wel dat de oprechte Indo-kok uit de buurt moet blijven van kant-en-klare boemboes, zowel de natte als de droge. En dat je juist zoveel mogelijk in de buurt moet blijven van de Indonesische keuken, dus liever geen spruitjes (!) in de sajoer lodeh, of erwtjes in de nasi goreng. (Djeezus.)

            Tjonge, wat een lang verhaal. Maar begrijp je wat ik bedoel?

  5. Dag mijnheer, gisteren kwam mijn vleesetende nichtje bij mij eten (haar indo vader was broer van mijn indo moeder) en toen heb ik dit gerecht gemaakt. Ze vond het ontzettend lekker. En ik heb ook menigmaal mijn schone vinger in de pan gestopt en geproefd: hmm. Dank u wel voor dit recept.
    Overigens 1: ik heb ook de perkedel jagung gemaakt, ook zo lekker. (ik zal bij dat recept ook even een berichtje plaatsen)
    Overigens 2: heeft u ook een recept voor cumi-cumi?
    Dank u wel.

    • Hallo Yob, jongen,

      Zoals jij dat schrijft, klinkt ’t net alsof jouw nichtje een gevaarlijke alien, een soort van ‘body snatcher’ is…

      Maar, ik moet je teleurstellen, een van de (vele) tekortkomingen van Slomo is dat ‘ie alleen maar recepten schrijft van gerechten die hijzelf lekker vindt. En om het netjes uit te drukken: Slomo is niet bepaald een fan van cumi.

      • Okay, dank voor uw reactie. Ik las inderdaad op uw facebookpagina (geloof ik) een verhaal dat uw zwager in Spanje in een eethuis een platgeslagen inktvis had besteld en dat u dat niets vond.

        Nu houd ik er niet van als mensen anderen proberen te overtuigen van iets wat ze helemaal niet lusten, en ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat dit bij u ook helemaal niet lukt, maar een Spaans gegrild stuk rubber is wat anders dan cumi-cumi zoals bijv bij toko Makmur in Waalwijk (nee geen relatie van mij). Maar goed, ieder zijn meug. En die van u staat in hoog aanzien bij mij.

  6. Super Sjoerd je gerechten en verhalen. We smullen ervan! Tnxxx

  7. Dit moet ik zeker proberen met lams-/kippenvlees. Ziet er heerlijk uit! Rooster je die kemirinoten zelf? Of koop je dat kant-en-klaar geroosterd?

  8. Goedemorgen!!! Nou vandaag ga ik deze smoor jawa maken. Heb er nu al zin in..jammmieee.ennnaaakkk
    Maar als je nou meer vlees wil gebruiken, laat zeggen 1 kilo! Moet je dan ook de ingredienten verdubbelen??
    Dus twee keer de hoeveelheid boemboe en overige ingredienten? Lijkt mij dan dat de smaak te sterk wordt.
    Maar ik zou het graag willen weten!!!!
    Terima kasih…

    • Goedemiddag!

      Ik zou ’t niet doen, dat verdubbelen bedoel ik. Maar hoe je een boemboe moet maken voor 1 kilo zou ik niet weten aangezien ik nog nooit van mijn leven zoveel smoor in 1 pan heb gemaakt. En mocht het ooit gebeuren dat ik ’t een keertje moet maken, onder dwang of zo want anders haal ik ’t niet in mijn hoofd, zou ik het gewoon in twee batches doen. (zoveel boemboe past ook trouwens niet eens in mijn kermis-blender.)
      Jammer joh, Jacqueline, maar aan mij heb je niks (in dit geval).

      Grrrrroet van Sjoerd

  9. Ziet er lekker uit kan dit ook met bijvoorbeeld kip?

  10. Bedankt voor het recept ,het water loopt me al in de mond. Wat kook je vandaag voor Lien want tja het is Moederdag en dan wordt ze vast extra verwend.

    Je verhaaltje komt me zo bekend voor hahahah .Toen wij net in Nederland waren wilde mijn nederlandse oma mijn moeder ook verwennen met rijst en wat kreeg ze : Rijstepap met boter en bruine suiker . Mijn moeder durfde niets te zeggen en heeft het opgegeten maar de griezels liepen over haar rug.

    Het gebroken taaltje is ook zo leuk. Mijn Indische oma had een vriendin en die had het altijd over haar zoon en die “paarde op de Rijnpaard”.

    Fijne dag
    Tony